بیش فعالی چیست؟ علائم + تشخیص + درمان ADHD با کوچینگ

بیش‌فعالی یا ADHD یکی از مشکلات رایج در کودکان و نوجوانان است که ممکن است تا مدت ها اساسی ترین مراحل زندگی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. این اختلال معمولاً با علائمی همچون عدم تمرکز، بی‌قراری، و افزایش فعالیت بدنی همراه است. اخیراً یک روش نوین در کمک به افراد مبتلا به این اختلال معرفی شده است که به نام “کوچینگ” شناخته می‌شود. در این مقاله، ما به بررسی این روش نوین کمک درمانی برای اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی پرداخته و چگونگی اثربخشی آن را بررسی خواهیم کرد.

بیش فعالی چیست؟

بیش فعالی (به صورت مخفف: ADHD) اختلال عصبی رشدیست که در آن فرد (بخصوص در کودکان) دارای سطح فعالیت بالا و کمبود توجه به جزئیات می‌باشد. این وضعیت معمولاً در کودکان شروع می‌شود و ممکن است به همراه علائمی چون بی‌قراری و بی‌تمرکزی ظاهر شود.

علل ایجاد بیش فعالی (ADHD) در افراد چیست؟

ADHD یا اختلال کمبود توجه و بیش فعالی یک مسأله پیچیده است و دانشمندان همچنان در حال تحقیق درباره علت‌ها و عوامل خطر مرتبط با آن هستند. اگرچه همه جوانب این اختلال هنوز کاملاً مشخص نیستند، اما تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی و محیطی همگرایی می‌کنند.

• ژنتیک:
  

  یکی از عوامل اصلی مرتبط با ADHD ژنتیک است. افرادی که تاریخچه خانوادگی از این اختلال را دارند، بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. تحقیقات ژنتیکی نشان می‌دهد که مشکلات در ژن‌های مختلف می‌توانند به این اختلال مرتبط باشند.

• عوامل محیطی:
  

  عوامل محیطی و اجتمائی نیز می‌توانند در ایجاد ADHD موثر باشد. برخی از این عوامل شامل آسیب مغزی، تعریض به مواد خطرناک مانند سرب، مصرف الکل و دخانیات توسط مادر در دوران بارداری و همچنین نوزاد نارس با وزن کم هنگام تولد، سهم بسیاری در ایجاد این اختلال دارند.
  اگرچه برخی افراد ممکن است تأثیرات بیشتری از عوامل محیطی را تجربه کنند، اما تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل اجتماعی مانند مصرف زیاد قند، تماشای بیش از حد تلویزیون، فقر و هرج و مرج خانوادگی به تنهایی دلایل اصلی ADHD نیستند.

در نهایت، باید توجه داشت که ADHD یک اختلال پیچیده است و عوامل ژنتیکی و محیطی در کنار یکدیگر می‌توانند نقش مهمی در ایجاد این اختلال ایفا کنند. تحقیقات بیشتر همچنان در جریان است تا به بهترین راه‌های مدیریت و کاهش شانس ابتلا به ADHD برسیم.

بیش فعالی را چگونه تشخیص دهیم؟ 

تشخیص تصمیم گیری در مورد اینکه آیا کودک مبتلا به بیش فعالیست یا خیر، فرآیندی با چند مرحله است. هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد و بسیاری از مشکلات دیگر مانند اضطراب، افسردگی، مشکلات خواب و انواع خاصی از ناتوانی های یادگیری می توانند علائم مشابهی داشته باشند.

تست‌های تشخیصی

تشخیص بیش فعالی معمولاً توسط یک متخصص به کمک تست‌های تشخیصی مثل مقیاس‌های ارزیابی بیش فعالی، تست های شنوایی، بینایی و… انجام می‌شود. این تست‌ها به تشخیص دقیق‌تر و انتخاب درمان مناسب کمک می‌کنند. تشخیص بیش فعالی یا اختلال نقص توجه معمولاً شامل چک لیستی برای ارزیابی علائم و گرفتن سابقه کودک، از والدین، معلمان و گاهی اوقات از خودِ کودک است.

مشکلات تشخیصی ممکن

گاهی ممکن است تشخیص بیش فعالی با مشکلات تشخیصی دیگری همراه باشد، به عنوان مثال، اختلالات روانی مانند افسردگی یا اختلال اضطراب.

علائم بیش فعالی در کودکان

کودک مبتلا به ADHD ممکن است:

• رویاپردازی زیاد؛
• بی‌اختیاری در حرکت‌ها و گفتار؛
• مشکلات در مدیریت احساسات؛
• فراموش کاری؛
• زیاد حرف زدن؛
• بی احتیاطی یا انجام  خطرات غیرضروری؛
• مشکل کنار آمدن با دیگران؛
• انتشار بی‌قراری و بی‌تمرکزی؛
• عدم توانایی در انجام وظایف روزمره؛

درمان بیش فعالی با کوچینگ

در بیشتر موارد، ADHD با ترکیبی از رفتار درمانی و دارو درمان می شود. برای کودکان پیش دبستانی (۴-۵ ساله) مبتلا به بیش فعالی، رفتار درمانی، به ویژه آموزش برای والدین، به عنوان اولین خط درمان قبل از آزمایش دارو توصیه می شود. اینکه چه چیزی بهتر عمل می کند می تواند به کودک و خانواده بستگی داشته باشد. برنامه های درمانی خوب شامل نظارت دقیق، پیگیری و ایجاد تغییرات در صورت نیاز در طول مسیر خواهد بود.

یکی از مطالعات علمی که به بررسی اثرات کوچینگ (Coaching) در کاهش علائم اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی (ADHD) پرداخته در سال ۲۰۲۰ است. در این مطالعه، گروهی از کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش‌فعالی به مدت ۶ ماه به کوچینگ مشغول شدند. نتایج نشان داد که با انجام جلسات کوچینگ، توانایی تمرکز و کاهش بی‌قراری در این افراد بهبود یافت. همچنین، نتایج مشابهی در مورد بهبود عملکرد تحصیلی آنها نیز گزارش شد.

💥 فرصت استثنائی 💥

 

برای یادگیری دوره آموزش رایگان کوچینگ

فراکوچ و دریافت مدرک CCE همین حالا اقدام نمایید.

دوره رایگان آموزش کوچینگ

علم کوچینگ به افراد کمک می کند تا همواره سطح مناسبی از «فشار روانی» را تجربه کنند. افراد مبتلا به اختلال نقص توجه- بیش فعالی، اغلب نیاز به سطح خاصی از فشار روانی دارند تا بتوانند اهداف خود را پیگیری کنند. برای این که این افراد احساس فوریت کنند لازم است فکر کنند که «زمانم به پایان رسیده است، بنابراین باید کارم را الان به اتمام برسانم.» بنابراین لازم است به مراجعان کمک شود که یک برنامه مدون و سقف زمانی را تعیین کنند.

در نتیجه می توان گفت که کوچینگ، از طریق پنج عاملی اصلی یعنی،

1. حفظ سطح انگیختگی؛
2. تعدیل هیجان ها؛
3. حفظ انگیزه؛
4. ارائه بازخورد موثر و فوری؛
5. به عهده گرفتن نقش مدیریت اجرایی برای افزایش تمرکز؛

به فرد کمک می کند و در نتیجه از توانایی فرد برای انجام اعمال خود انگیخته و الگوهای تغییر رفتاری حمایت به عمل می آورد. بنابراین از ابتدا باید متوجه بود که کوچینگ یک مسافرت طولانی است، به تدریج پیش می رود. این دیدگاه باعث می شود که فرد به درمان متعهد باقی بماند و به خاطر ناملایماتی که در طول درمان پیش می آید درمان را رها نکند.

نکات مهم در درمان بیش‌فعالی

۱٫ ایجاد عادات غذایی سالم

• خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات که حاوی ویتامین‌ها و مواد مغذی مهم هستند؛
• انتخاب غلات کامل به جای غلات پرآرد؛
• استفاده از منابع پروتئین بدون چربی مانند مرغ، ماهی، لوبیا، و سویا؛

۲٫ فعالیت بدنی منظم

• شرکت در فعالیت بدنی روزانه بر اساس سن و توانایی فیزیکی. فعالیت‌های ورزشی مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، یا ورزش‌های تیمی می‌توانند به بهبود تمرکز کمک کنند؛

۳٫ محدود کردن زمان صرف شده در مصرف لوازم الکترونیکی

• محدود کردن مدت زمان نمایش روزانه از تلویزیون، رایانه، تلفن همراه، و سایر لوازم الکترونیکی. بیش‌فعالی می‌تواند توسط استفاده نادرست از این وسایل تشدید شود؛

۴٫ حفظ میزان مناسب خواب

• رعایت میزان خواب توصیه شده بر اساس سن. کمبود خواب می‌تواند علائم بیش‌فعالی را تشدید کند. تنظیم یک روال خواب منظم نیز می‌تواند به بهبود کمک کند؛

در مقاله “To do list (لیست انجام کار) چیست؟” اپلیکیشن های مناسب برای برنامه ریزی و محدود کردن زمان مصرفی از اینترنت معرفی شده اند.

جمع بندی

بیش فعالی وضعیتی است که می‌تواند در کودکان و بزرگترها رخ دهد و تاثیرات جدی بر زندگی روزمره داشته باشد. با تشخیص دقیق و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توان این وضعیت را مدیریت کرد و به بهبود کیفیت زندگی کمک کرد.

با تشکر از شما که وقت خودتان را برای مطالعه این مقاله صرف نمودید. اگر نیاز به مشاوره و راهنمایی در خصوص دوره های آموزش کوچینگ فراکوچ را دارید، می‌توانید با مشاوران تیم فراکوچ در میان بگذارید.